مقدمات اجتهادمقدمات اجتهاد، امور ضروری برای تحقق ملکه اجتهاد است. ۱ - تعریفمقدمات اجتهاد، به سلسله دانش‌هایی گفته می‌شود که فراگیری آنها، در حصول ملکه اجتهاد برای شخص مجتهد جهت استنباط احکام لازم است. از جمله این مقدمات، فرا گیری علم لغت ، صرف ، نحو ، تفسیر (دست کم تفسیر آیات الاحکام که حدود پانصد آیه است)، رجال ، حدیث ، درایه ، کلام ، اصول فقه ، منطق ، فلسفه ، معانی ، بیان ، و ممارست در فقه است. اندازه فرا گیری هر یک از این علوم، تفاوت دارد؛ در بعضی از آنها تخصص و تبحر لازم بوده و در بعضی آشنایی کافی است. در کتاب‌های اصولی، در اصل لزوم تحصیل هر یک از این علوم و اعتبار آن در اجتهاد و میزان لازم فراگیری هر یک، بحث و گفتوگو شده است. ۱.۱ - احاطه به زمان و عصریاحاطه به زمان و عصری که در آن اجتهاد می‌شود (دخالت عنصر زمان و مکان )، اقتضا می‌کند که شرایط اجتهاد، در عصرهای متفاوت، تغییر یابد؛ از دیدگاه امام خمینی، شناخت مسائل روز و مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، در عنصر اجتهاد دخالت دارد. [۱]
الاجتهاد اصوله و احکامه، بحرالعلوم، محمد، ص۵۱.
[۳]
مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۳۴۳.
[۶]
الرسائل الاربع قواعد اصولیة و فقهیة، سبحانی تبریزی، جعفر، جزء ۳، ص۶۶.
[۷]
علم الاصول تاریخا و تطورا، فاضل قایینی نجفی، علی، ص۱۹.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۷۳، برگرفته از مقاله «مقدمات اجتهاد». رده‌های این صفحه : اجتهاد و تقلید | اصول فقه
|